3.5 – Koşullu İfadelerle Matematiksel Örnekler

---

📘 3.5 – Koşullu İfadelerle Matematiksel Örnekler

---

🔹 Açıklama:

Bazı hesaplamalar sadece belirli şartlar altında yapılır. Yani sayısal işlemler, bir koşul sağlandığında farklı, sağlanmadığında farklı şekilde gerçekleşir. Bu durumda if-else karar yapıları, karşılaştırma ve mantıksal operatörlerle birlikte kullanılır.

Bu bölümde öğrenciler, belirli bir duruma göre matematiksel hesaplamaların nasıl değişebileceğini öğrenecek ve gerçek dünyaya uygun senaryolar üzerinden uygulama geliştirecek.

---

📍 Kullanım Alanları:

• Belirli limitlerin altında/üstünde hesaplama yapma
• Vergi dilimlerine göre farklı oranlarla işlem
• Yaşa, nota veya puana göre farklı değerler üretme
• Kademeli indirim sistemleri
• Trafik, hava durumu, sağlık gibi karar yapıları içeren sistemler

---

🎯 Kazanımlar:

• Karar yapılarıyla hesaplamayı birleştirme
• Gerçek dünya koşullarını kod ortamına taşıma
• Koşullu işlemlerde kod organizasyonunu doğru kurma
• Öğrencinin algoritma geliştirme becerisini artırma
• Program mantığını şarta bağlı biçimde esnetme yetisi kazandırma

---

🧪 3.5 – Koşullu İfadelerle Matematiksel Örnekler: Örneklerle Uygulama

---

📌 Örnek 1: Sınav Başarı Durumu

🎯 Amaç:
Öğrencinin ortalaması 85 ve üzeriyse “Takdir”, 70-84 arasında ise “Teşekkür”, daha düşükse “Belge Yok” yazdırmak.

🎨 Form Elemanları:

• txtOrt (TextBox), btnDurum (Button), lblSonuc (Label)

💻 Kod:

private void btnDurum_Click(object sender, EventArgs e)
{
    if (double.TryParse(txtOrt.Text, out double ort))
    {
        if (ort >= 85)
            lblSonuc.Text = "Takdir Belgesi Aldınız.";
        else if (ort >= 70)
            lblSonuc.Text = "Teşekkür Belgesi Aldınız.";
        else
            lblSonuc.Text = "Belge Alamadınız.";
    }
    else
    {
        MessageBox.Show("Geçerli bir ortalama giriniz.");
    }
}

📝 Açıklama:
Koşullara göre farklı işlemler uygulanır. Birden fazla if-else bloğu kullanılarak sınıflandırma yapılır.

---

📌 Örnek 2: Vergi Hesaplama

🎯 Amaç:
Gelir 10.000 TL’den fazlaysa %20, değilse %10 vergi uygula.

🎨 Form Elemanları:

• txtGelir (TextBox), btnHesapla, lblVergi (Label)

💻 Kod:

private void btnHesapla_Click(object sender, EventArgs e)
{
    if (double.TryParse(txtGelir.Text, out double gelir))
    {
        double vergi = gelir > 10000 ? gelir * 0.2 : gelir * 0.1;
        lblVergi.Text = $"Vergi Tutarı: {vergi:C2}";
    }
    else
    {
        MessageBox.Show("Geçerli bir gelir giriniz.");
    }
}

📝 Açıklama:
Tek satırda karar verilen işlemlerde ? : (ternary operator) kullanılabilir. Koşul ifadesi içinde vergi oranı dinamik olarak belirlenir.

---

📌 Örnek 3: Hava Sıcaklığına Göre Uyarı

🎯 Amaç:
Hava sıcaklığına göre kullanıcıyı bilgilendirmek.

🎨 Form Elemanları:

• txtSicaklik (TextBox), btnGoster, lblDurum (Label)

💻 Kod:

private void btnGoster_Click(object sender, EventArgs e)
{
    if (int.TryParse(txtSicaklik.Text, out int derece))
    {
        if (derece < 0)
            lblDurum.Text = "Dikkat! Don riski var.";
        else if (derece <= 15)
            lblDurum.Text = "Hava serin, dikkatli olun.";
        else if (derece <= 30)
            lblDurum.Text = "Hava güzel.";
        else
            lblDurum.Text = "Sıcak hava! Bol su için.";
    }
    else
    {
        MessageBox.Show("Geçerli sıcaklık değeri giriniz.");
    }
}

📝 Açıklama:
Birden fazla koşul arka arkaya değerlendirilerek aralıklı işlem yapılır. Gerçek hayat uyarlaması açısından faydalı bir örnektir.

---

📌 Örnek 4: Kargo Ücreti Hesaplama

🎯 Amaç:
Alışveriş tutarı 500 TL’den fazla ise kargo bedava, değilse 50 TL ücret ekle.

🎨 Form Elemanları:

• txtTutar (TextBox), btnKargo, lblSonuc (Label)

💻 Kod:

private void btnKargo_Click(object sender, EventArgs e)
{
    if (double.TryParse(txtTutar.Text, out double tutar))
    {
        double kargo = tutar > 500 ? 0 : 50;
        double toplam = tutar + kargo;

        lblSonuc.Text = $"Toplam Tutar: {toplam:C2} (Kargo: {kargo:C2})";
    }
    else
    {
        MessageBox.Show("Geçerli tutar giriniz.");
    }
}

📝 Açıklama:
Yaygın bir ticari mantıktır. Koşula göre farklı ücretlendirme uygulanır.

---

📌 Örnek 5: Ürün Stoğu Uyarısı

🎯 Amaç:
Kullanıcının istediği adet, stoktan fazlaysa uyarı ver.

🎨 Form Elemanları:

• txtStok, txtIstek (TextBox), btnKontrol, lblUyari (Label)

💻 Kod:

private void btnKontrol_Click(object sender, EventArgs e)
{
    if (int.TryParse(txtStok.Text, out int stok) &&
        int.TryParse(txtIstek.Text, out int istek))
    {
        if (istek > stok)
            lblUyari.Text = "Yetersiz stok. Lütfen daha az bir sayı girin.";
        else
            lblUyari.Text = "Siparişiniz hazırlanıyor.";
    }
    else
    {
        MessageBox.Show("Geçerli değerler giriniz.");
    }
}

📝 Açıklama:
Koşullu ifadelerle kullanıcı yönlendirilir. Bu örnek stok takibi gibi lojistik uygulamalara yön verir.

---

✅ Özet:

Bu örneklerle öğrenciler:

• Hesaplamaları koşullarla yönlendirmeyi öğrenir
• Kullanıcı senaryolarına göre sonuç üretmeyi kavrar
• Programlarını daha interaktif ve kullanıcı dostu hale getirir

---