3.4 – Operatörlerle Uygulamalı Hesaplamalar

---

📘 3.4 – Operatörlerle Uygulamalı Hesaplamalar

---

🔹 Açıklama:

C# Windows Forms ile geliştirilen uygulamalarda kullanıcıdan alınan verileri doğrudan işlemek, hesaplamak ve ekranda göstermek günlük programlamanın temelini oluşturur. Bu noktada aritmetik, karşılaştırma ve mantıksal operatörlerin bir arada ve anlamlı şekilde kullanılması gerekir.

Bu bölümde öğrenciler, farklı alanlardan alınan hesaplama problemlerini çözerek:

• Kullanıcıdan gelen verileri almayı
• Bu verilerle işlem yapmayı
• Sonuçları yorumlamayı
• Kodları gerçek hayattaki problemlere uyarlamayı öğrenecekler.

---

📍 Kullanım Alanları:

• Maaş hesaplama uygulamaları
• İndirimli fiyat hesaplamaları
• KDV ve vergi işlemleri
• Ortalama ve başarı değerlendirmeleri
• Birden fazla değişkeni kapsayan ticari hesaplamalar

---

🎯 Kazanımlar:

• Gerçek dünyadan alınmış hesaplama örneklerini çözme becerisi
• Farklı operatörleri birlikte kullanabilme
• Form üzerinden alınan verilerle işlem gerçekleştirme
• Kod mantığını senaryolaştırarak oluşturabilme
• Matematiksel doğruluğu kontrol etme alışkanlığı

---

🧪 3.4 – Operatörlerle Uygulamalı Hesaplamalar: Örneklerle Uygulama

---

📌 Örnek 1: Maaş Hesaplama (Mesai + Prim Dahil)

🎯 Amaç:
Çalışanın maaşını, mesai ve prim bilgilerine göre hesaplamak.

🎨 Form Elemanları:

• txtMaas, txtMesaiSaat, txtPrim (TextBox)
• btnHesapla (Button), lblSonuc (Label)

💻 Kod:

private void btnHesapla_Click(object sender, EventArgs e)
{
    if (double.TryParse(txtMaas.Text, out double maas) &&
        double.TryParse(txtMesaiSaat.Text, out double mesai) &&
        double.TryParse(txtPrim.Text, out double prim))
    {
        double mesaiUcreti = mesai * 50;
        double toplamMaas = maas + mesaiUcreti + prim;

        lblSonuc.Text = $"Toplam Maaş: {toplamMaas:C2}";
    }
    else
    {
        MessageBox.Show("Geçerli değerler giriniz.");
    }
}

📝 Açıklama:
Operatörler birden fazla değişkenle birlikte kullanılır. * ile çarpım, + ile toplam yapılır. :C2 para formatıdır.

---

📌 Örnek 2: KDV Dahil Fiyat Hesaplama

🎯 Amaç:
Girilen ürün fiyatına %18 KDV ekleyerek toplam tutarı hesaplamak.

🎨 Form Elemanları:

• txtFiyat (TextBox), btnHesapla (Button), lblKdvli (Label)

💻 Kod:

private void btnHesapla_Click(object sender, EventArgs e)
{
    if (double.TryParse(txtFiyat.Text, out double fiyat))
    {
        double kdvliFiyat = fiyat + (fiyat * 0.18);
        lblKdvli.Text = $"KDV Dahil Fiyat: {kdvliFiyat:C2}";
    }
    else
    {
        MessageBox.Show("Geçerli bir fiyat giriniz.");
    }
}

📝 Açıklama:
KDV hesaplaması için klasik formül uygulanır: fiyat + fiyat * oran. Gerçek bir ticari örnektir.

---

📌 Örnek 3: İndirimli Fiyat Hesabı

🎯 Amaç:
Ürüne uygulanan indirim oranına göre yeni fiyatı bulmak.

🎨 Form Elemanları:

• txtFiyat, txtIndirimOrani (TextBox)
• btnHesapla, lblYeniFiyat (Label)

💻 Kod:

private void btnHesapla_Click(object sender, EventArgs e)
{
    if (double.TryParse(txtFiyat.Text, out double fiyat) &&
        double.TryParse(txtIndirimOrani.Text, out double oran))
    {
        double indirim = fiyat * (oran / 100);
        double yeniFiyat = fiyat - indirim;

        lblYeniFiyat.Text = $"İndirimli Fiyat: {yeniFiyat:C2}";
    }
    else
    {
        MessageBox.Show("Geçerli değerler giriniz.");
    }
}

📝 Açıklama:
İndirim oranı yüzde olarak alınır, 100’e bölünerek hesaplamaya dahil edilir. - operatörüyle fark alınır.

---

📌 Örnek 4: Ortalama Not ve Sonuç Değerlendirmesi

🎯 Amaç:
Üç yazılı notunun ortalamasına göre geçip geçmediğini belirlemek.

🎨 Form Elemanları:

• txtN1, txtN2, txtN3 (TextBox), btnSonuc, lblDurum (Label)

💻 Kod:

private void btnSonuc_Click(object sender, EventArgs e)
{
    if (double.TryParse(txtN1.Text, out double n1) &&
        double.TryParse(txtN2.Text, out double n2) &&
        double.TryParse(txtN3.Text, out double n3))
    {
        double ortalama = (n1 + n2 + n3) / 3;
        string durum = ortalama >= 50 ? "Geçti" : "Kaldı";

        lblDurum.Text = $"Ortalama: {ortalama:F2} → {durum}";
    }
    else
    {
        MessageBox.Show("Geçerli notlar giriniz.");
    }
}

📝 Açıklama:
Burada hem toplama, bölme hem de karşılaştırma (>=) birlikte kullanılır. Eğitsel bir örnektir.

---

📌 Örnek 5: Elektrik Faturası Hesabı

🎯 Amaç:
Kullanılan kWh miktarına göre elektrik faturası hesaplamak.

🎨 Form Elemanları:

• txtkWh (TextBox), btnHesapla, lblFatura (Label)

💻 Kod:

private void btnHesapla_Click(object sender, EventArgs e)
{
    if (double.TryParse(txtkWh.Text, out double kWh))
    {
        double birimFiyat = 1.45;
        double toplamTutar = kWh * birimFiyat;

        lblFatura.Text = $"Fatura Tutarı: {toplamTutar:C2}";
    }
    else
    {
        MessageBox.Show("Geçerli kWh miktarı giriniz.");
    }
}

📝 Açıklama:
KWh başına birim fiyat belirlenmiştir. Sadece çarpma işlemi yapılır. Gerçek hayatla uyumlu sade bir uygulamadır.

---

✅ Özet:

Bu örneklerle öğrenciler:

• Gerçek dünyaya uyarlanmış hesaplamaları yapmayı öğrenir
• Operatörleri kullanarak değer üretmeyi başarır
• Programlamanın matematiksel yönünü içselleştirir

---