📘 3.1 – Aritmetik ve Karşılaştırma Operatörleri
🔹 Açıklama:
Programlamanın temeli, veriler üzerinde işlem yapabilmektir. C# dilinde matematiksel hesaplamalar için aritmetik operatörler, iki değerin birbirine göre durumunu incelemek için de karşılaştırma (ilişkisel) operatörler kullanılır.
Bu bölümde:
- Toplama (
+
), çıkarma (-
), çarpma (*
), bölme (/
), mod alma (%
) - Büyük mü, küçük mü, eşit mi gibi sorgular (
<
,>
,<=
,>=
,==
,!=
) - Kullanıcıdan alınan sayısal değerlerle işlem yapılması
- Karşılaştırma sonuçlarının mantıksal yorumlanması
gibi temel yapı taşları örneklerle öğrenilecektir.
📍 Kullanım Alanları:
- Hesap makinesi uygulamaları
- Not ve puan analiz sistemleri
- Fiyat, indirim, oran hesaplamaları
- Şartlı ifadelerin temelini oluşturma
- Karşılaştırmalı veri kontrolleri
🎯 Kazanımlar:
- Aritmetik operatörlerle sayısal işlem yapabilme
- Karşılaştırma operatörleriyle veri kıyaslama
- Değerler arası ilişkileri doğru kurma
- Programlama dilinin temel yapısını pekiştirme
- Giriş seviyesi tüm projeler için altyapı oluşturma
🧪 3.1 – Aritmetik ve Karşılaştırma Operatörleri: Örneklerle Uygulama
📌 Örnek 1: İki Sayının Toplamı, Farkı, Çarpımı ve Bölümü
🎯 Amaç:
Kullanıcının girdiği iki sayının dört temel aritmetik işlemle sonucunu göstermek.
🎨 Form Elemanları:
txtSayi1
(TextBox)txtSayi2
(TextBox)btnHesapla
(Button)lblSonuc
(Label)
💻 Kod:
private void btnHesapla_Click(object sender, EventArgs e)
{
if (double.TryParse(txtSayi1.Text, out double s1) &&
double.TryParse(txtSayi2.Text, out double s2))
{
string sonuc = $"Toplam: {s1 + s2}\n" +
$"Fark: {s1 - s2}\n" +
$"Çarpım: {s1 * s2}\n";
sonuc += s2 != 0
? $"Bölüm: {(s1 / s2):F2}"
: "Bölüm: Tanımsız (0'a bölünemez)";
lblSonuc.Text = sonuc;
}
else
{
MessageBox.Show("Lütfen geçerli iki sayı giriniz.");
}
}
📝 Açıklama:
Dört işlem uygulaması ile kullanıcı etkileşimi ve işlem pratiği birlikte sunulur. Bölme işleminde sıfır kontrolü yapılması önemlidir.
📌 Örnek 2: Sayı Tek mi Çift mi?
🎯 Amaç:
Girilen tam sayının tek mi çift mi olduğunu bulmak.
🎨 Form Elemanları:
txtSayi
(TextBox)btnKontrol
(Button)lblDurum
(Label)
💻 Kod:
private void btnKontrol_Click(object sender, EventArgs e)
{
if (int.TryParse(txtSayi.Text, out int sayi))
{
lblDurum.Text = sayi % 2 == 0 ? "Çift sayı" : "Tek sayı";
}
else
{
MessageBox.Show("Geçerli bir tam sayı giriniz.");
}
}
📝 Açıklama:%
operatörü kalanı verir. 2’ye bölümden kalan 0 ise sayı çifttir. Bu örnek, mod alma kavramının temelini öğretir.
📌 Örnek 3: İki Sayı Arasındaki En Büyük ve En Küçük Değer
🎯 Amaç:
Kullanıcının girdiği iki sayıdan büyük olanı ve küçük olanı belirlemek.
🎨 Form Elemanları:
txtA
(TextBox)txtB
(TextBox)btnKarsilastir
(Button)lblSonuc
(Label)
💻 Kod:
private void btnKarsilastir_Click(object sender, EventArgs e)
{
if (double.TryParse(txtA.Text, out double a) &&
double.TryParse(txtB.Text, out double b))
{
string enBuyuk = a > b ? a.ToString() : b.ToString();
string enKucuk = a < b ? a.ToString() : b.ToString();
lblSonuc.Text = $"En Büyük: {enBuyuk}\nEn Küçük: {enKucuk}";
}
else
{
MessageBox.Show("Lütfen geçerli sayılar giriniz.");
}
}
📝 Açıklama:
Karşılaştırma operatörleri (>
, <
) ile değerlerin sıralanması öğretilir. ? :
koşul ifadesiyle sade bir yapı kurulur.
📌 Örnek 4: Sınav Notu Geçti mi?
🎯 Amaç:
Girilen notun geçme barajını aşıp aşmadığını kontrol etmek.
🎨 Form Elemanları:
txtNot
(TextBox)btnKontrolEt
(Button)lblDurum
(Label)
💻 Kod:
private void btnKontrolEt_Click(object sender, EventArgs e)
{
if (int.TryParse(txtNot.Text, out int not))
{
lblDurum.Text = not >= 50 ? "Geçtiniz" : "Kaldınız";
}
else
{
MessageBox.Show("Geçerli bir not giriniz.");
}
}
📝 Açıklama:>=
operatörü ile eşitlik dahil edilir. Öğrenciye hem ilişkisel hem de kısa karar yapıları tanıtılır.
📌 Örnek 5: Üç Sayıdan En Büyüğünü Bulma
🎯 Amaç:
Girilen üç sayıdan en büyük olanı bulmak.
🎨 Form Elemanları:
txt1
,txt2
,txt3
(TextBox)btnBul
(Button)lblEnBuyuk
(Label)
💻 Kod:
private void btnBul_Click(object sender, EventArgs e)
{
if (double.TryParse(txt1.Text, out double a) &&
double.TryParse(txt2.Text, out double b) &&
double.TryParse(txt3.Text, out double c))
{
double enBuyuk = a;
if (b > enBuyuk) enBuyuk = b;
if (c > enBuyuk) enBuyuk = c;
lblEnBuyuk.Text = $"En Büyük Sayı: {enBuyuk}";
}
else
{
MessageBox.Show("Lütfen üç geçerli sayı giriniz.");
}
}
📝 Açıklama:
Bir değişkeni başlangıç değeri olarak alıp diğerleriyle kıyaslamak, yaygın bir karşılaştırma algoritmasıdır. Gelişmiş yapılar için temel oluşturur.
✅ Özet:
Bu örneklerle birlikte öğrenciler artık C# Windows Form içinde aritmetik ve karşılaştırma operatörlerini kullanarak:
- Hesaplamalar yapabiliyor
- Veri kıyaslayabiliyor
- Sonuca dayalı kararlar alabiliyor