3.1 – Aritmetik ve Karşılaştırma Operatörleri


📘 3.1 – Aritmetik ve Karşılaştırma Operatörleri


🔹 Açıklama:

Programlamanın temeli, veriler üzerinde işlem yapabilmektir. C# dilinde matematiksel hesaplamalar için aritmetik operatörler, iki değerin birbirine göre durumunu incelemek için de karşılaştırma (ilişkisel) operatörler kullanılır.

Bu bölümde:

  • Toplama (+), çıkarma (-), çarpma (*), bölme (/), mod alma (%)
  • Büyük mü, küçük mü, eşit mi gibi sorgular (<, >, <=, >=, ==, !=)
  • Kullanıcıdan alınan sayısal değerlerle işlem yapılması
  • Karşılaştırma sonuçlarının mantıksal yorumlanması

gibi temel yapı taşları örneklerle öğrenilecektir.


📍 Kullanım Alanları:

  • Hesap makinesi uygulamaları
  • Not ve puan analiz sistemleri
  • Fiyat, indirim, oran hesaplamaları
  • Şartlı ifadelerin temelini oluşturma
  • Karşılaştırmalı veri kontrolleri

🎯 Kazanımlar:

  • Aritmetik operatörlerle sayısal işlem yapabilme
  • Karşılaştırma operatörleriyle veri kıyaslama
  • Değerler arası ilişkileri doğru kurma
  • Programlama dilinin temel yapısını pekiştirme
  • Giriş seviyesi tüm projeler için altyapı oluşturma

🧪 3.1 – Aritmetik ve Karşılaştırma Operatörleri: Örneklerle Uygulama


📌 Örnek 1: İki Sayının Toplamı, Farkı, Çarpımı ve Bölümü

🎯 Amaç:
Kullanıcının girdiği iki sayının dört temel aritmetik işlemle sonucunu göstermek.

🎨 Form Elemanları:

  • txtSayi1 (TextBox)
  • txtSayi2 (TextBox)
  • btnHesapla (Button)
  • lblSonuc (Label)

💻 Kod:

private void btnHesapla_Click(object sender, EventArgs e)
{
    if (double.TryParse(txtSayi1.Text, out double s1) &&
        double.TryParse(txtSayi2.Text, out double s2))
    {
        string sonuc = $"Toplam: {s1 + s2}\n" +
                       $"Fark: {s1 - s2}\n" +
                       $"Çarpım: {s1 * s2}\n";

        sonuc += s2 != 0 
            ? $"Bölüm: {(s1 / s2):F2}" 
            : "Bölüm: Tanımsız (0'a bölünemez)";

        lblSonuc.Text = sonuc;
    }
    else
    {
        MessageBox.Show("Lütfen geçerli iki sayı giriniz.");
    }
}

📝 Açıklama:
Dört işlem uygulaması ile kullanıcı etkileşimi ve işlem pratiği birlikte sunulur. Bölme işleminde sıfır kontrolü yapılması önemlidir.


📌 Örnek 2: Sayı Tek mi Çift mi?

🎯 Amaç:
Girilen tam sayının tek mi çift mi olduğunu bulmak.

🎨 Form Elemanları:

  • txtSayi (TextBox)
  • btnKontrol (Button)
  • lblDurum (Label)

💻 Kod:

private void btnKontrol_Click(object sender, EventArgs e)
{
    if (int.TryParse(txtSayi.Text, out int sayi))
    {
        lblDurum.Text = sayi % 2 == 0 ? "Çift sayı" : "Tek sayı";
    }
    else
    {
        MessageBox.Show("Geçerli bir tam sayı giriniz.");
    }
}

📝 Açıklama:
% operatörü kalanı verir. 2’ye bölümden kalan 0 ise sayı çifttir. Bu örnek, mod alma kavramının temelini öğretir.


📌 Örnek 3: İki Sayı Arasındaki En Büyük ve En Küçük Değer

🎯 Amaç:
Kullanıcının girdiği iki sayıdan büyük olanı ve küçük olanı belirlemek.

🎨 Form Elemanları:

  • txtA (TextBox)
  • txtB (TextBox)
  • btnKarsilastir (Button)
  • lblSonuc (Label)

💻 Kod:

private void btnKarsilastir_Click(object sender, EventArgs e)
{
    if (double.TryParse(txtA.Text, out double a) &&
        double.TryParse(txtB.Text, out double b))
    {
        string enBuyuk = a > b ? a.ToString() : b.ToString();
        string enKucuk = a < b ? a.ToString() : b.ToString();

        lblSonuc.Text = $"En Büyük: {enBuyuk}\nEn Küçük: {enKucuk}";
    }
    else
    {
        MessageBox.Show("Lütfen geçerli sayılar giriniz.");
    }
}

📝 Açıklama:
Karşılaştırma operatörleri (>, <) ile değerlerin sıralanması öğretilir. ? : koşul ifadesiyle sade bir yapı kurulur.


📌 Örnek 4: Sınav Notu Geçti mi?

🎯 Amaç:
Girilen notun geçme barajını aşıp aşmadığını kontrol etmek.

🎨 Form Elemanları:

  • txtNot (TextBox)
  • btnKontrolEt (Button)
  • lblDurum (Label)

💻 Kod:

private void btnKontrolEt_Click(object sender, EventArgs e)
{
    if (int.TryParse(txtNot.Text, out int not))
    {
        lblDurum.Text = not >= 50 ? "Geçtiniz" : "Kaldınız";
    }
    else
    {
        MessageBox.Show("Geçerli bir not giriniz.");
    }
}

📝 Açıklama:
>= operatörü ile eşitlik dahil edilir. Öğrenciye hem ilişkisel hem de kısa karar yapıları tanıtılır.


📌 Örnek 5: Üç Sayıdan En Büyüğünü Bulma

🎯 Amaç:
Girilen üç sayıdan en büyük olanı bulmak.

🎨 Form Elemanları:

  • txt1, txt2, txt3 (TextBox)
  • btnBul (Button)
  • lblEnBuyuk (Label)

💻 Kod:

private void btnBul_Click(object sender, EventArgs e)
{
    if (double.TryParse(txt1.Text, out double a) &&
        double.TryParse(txt2.Text, out double b) &&
        double.TryParse(txt3.Text, out double c))
    {
        double enBuyuk = a;

        if (b > enBuyuk) enBuyuk = b;
        if (c > enBuyuk) enBuyuk = c;

        lblEnBuyuk.Text = $"En Büyük Sayı: {enBuyuk}";
    }
    else
    {
        MessageBox.Show("Lütfen üç geçerli sayı giriniz.");
    }
}

📝 Açıklama:
Bir değişkeni başlangıç değeri olarak alıp diğerleriyle kıyaslamak, yaygın bir karşılaştırma algoritmasıdır. Gelişmiş yapılar için temel oluşturur.


✅ Özet:

Bu örneklerle birlikte öğrenciler artık C# Windows Form içinde aritmetik ve karşılaştırma operatörlerini kullanarak:

  • Hesaplamalar yapabiliyor
  • Veri kıyaslayabiliyor
  • Sonuca dayalı kararlar alabiliyor

Leave a Reply