SÖZLÜK VE TEKNİK TERİMLER
A’dan Z’ye dolma kalemle ilgili karşılaşabileceğiniz tüm teknik terimleri içeren bu bölüm, yeni başlayanlardan ileri düzey koleksiyoner ve üreticilere kadar herkesin işini kolaylaştırmayı hedefler.
A
- Akrilik: Parlak ve renkli reçine türü. Gövde yapımında kullanılır. Hafif ve dayanıklıdır.
- Air Hole (Hava Deliği): Uçta bulunan, mürekkep akışını dengeleyen küçük delik. Aynı zamanda uç çatlamalarını engeller.
- Arayüz (Interface): Uç ile gövde, veya kapak ile gövde arasında kalan temas noktası.
B
- Balance (Denge): Kalemin ağırlık merkeziyle elde dengeli durma yeteneği. Uzun yazılarda konforu etkiler.
- Bayonet Kapama: Kapakların çevrilerek değil, bastırılarak oturtulduğu hızlı kapama sistemidir.
C
- Converter (Konvertör): Kartuş yerine kullanılabilen, mürekkep emilimi sağlayan yeniden doldurulabilir sistem.
- CNC İşleme: Kalem parçalarının mikron düzeyinde hassasiyetle üretilmesini sağlayan bilgisayar kontrollü torna sistemleri.
- Cap (Kapak): Ucu koruyan, kurumasını engelleyen kısım. Vidalı, sürgülü veya mıknatıslı olabilir.
D
- Drop Out: Mürekkep akışında aniden durma, genelde tıkanıklık veya hava kabarcığı sebebidir.
- Double Broad (BB): Uç kalınlığında genişliğin daha da artırıldığı, çok kalın yazı sunan uç tipi.
E
- Ebonit: Vulkanize edilmiş doğal kauçuk. Geleneksel kalemlerde sıkça kullanılır. Sıcak ve mat dokusu vardır.
- Eyedropper: Kalemin gövdesine doğrudan mürekkep doldurulan dolum tipi. Büyük hacimlidir, sızdırma riski taşır.
F
- Feed (Besleme Kanalı): Mürekkebi şişeden uca ileten parça. Genellikle plastik veya ebonitten yapılır.
- Flex Nib (Esnek Uç): Baskıya göre yazı kalınlığı değişen uç. Hat sanatı ve kaligrafi için uygundur.
G
- Grip Section (Tutuş Bölgesi): Kalemin parmaklarla tutulan kısmı. Ergonomik şekli yazım konforunu artırır.
- Gold Nib: 14K, 18K veya 21K altın alaşımından yapılan uç. Esneklik ve konfor sunar.
H
- Hard Start: Kalemin bekledikten sonra yazmaya başlamamasıdır. Kuruma veya hava girmesi kaynaklı olabilir.
I
- Iridium Tip: Ucun yazıya temas eden ve aşınmaya karşı dayanıklı metal topu. Genellikle uç kısmına lazerle lehimlenir.
J
- Japanese Fine (JF): Japon uçlarında kullanılan, Batı’daki Extra Fine’a karşılık gelen çok ince uç ölçüsü.
K
- Kılcallık (Capillarity): Mürekkebin besleme kanalından uca doğru ilerlemesini sağlayan fiziksel prensip.
L
- Lamy Safeguard: Lamy dolma kalemlerinde kuru kalmayı önleyen iç kapak tasarımı.
M
- Medium (M): En yaygın uç kalınlığı türü. Orta kalınlıkta ve günlük yazım için idealdir.
- Micron Hassasiyeti: Uç üretimi ve montajında kullanılan ölçüm birimi. 1 mikron = 0.001 mm.
N
- Nib: Dolma kalemin ucu. Yazıyı kağıda aktaran metal parçadır.
- Nib Creep: Uç üzerinde istemsizce biriken mürekkep. Estetik kusur sayılır ama teknik zarar vermez.
O
- O-Ring: Sızdırmazlık sağlayan kauçuk halka. Eyedropper sistemlerinde gövde–kapak arasında kullanılır.
P
- Piston Filler: Kalem içinde dönen vida sisteminin mürekkep çekmesini sağladığı dolum mekanizması.
- Post etmek (Posting): Kalem kapağının yazım sırasında arka gövdeye takılması.
R
- Reçine (Resin): Gövde ve kapak yapımında kullanılan sert, hafif ve renkli sentetik malzeme.
- Rhodium Kaplama: Uç veya metal aksamlarda kullanılan, parlak ve dayanıklı yüzey kaplama yöntemi.
S
- Shading: Mürekkebin yazı boyunca ton geçişleri göstermesi. Görsel zenginlik yaratır.
- Skippy Writing: Mürekkep akışının kesik kesik gitmesi. Genellikle uç hizası sorunuyla ilgilidir.
- Stub Nib: Yazı hattında yatayda kalın, dikeyde ince iz bırakan düz kesimli uç.
T
- Tine (Uç Kanadı): Uç üzerinde ortadan kesilmiş ve yazı basıncına göre açılıp kapanabilen kısımlar.
- TWSBI: Pistonlu, şeffaf ve tamir edilebilir kalem üreticisi. Genellikle yeni başlayanlar ve hobiler için tercih edilir.
U
- Ultra Extra Fine (UEF): Çok ince yazım sağlayan uç tipi. Genellikle Japon markalarda görülür.
V
- Vacuum Filler: Mürekkebi vakum etkisiyle içeri çeken dolum sistemi. Büyük hacim sağlar.
- Vent Hole: Hava dengesi ve uç kırılmalarını önlemek için uç üzerinde bırakılan yuvarlak açıklık.
W
- Wet Nib: Fazla mürekkep akışı sağlayan uç. Koyu yazı ve gölgelenme severler için uygundur.
Z
- Zirh Uç (Tipped Nib): Iridyum uçla güçlendirilmiş, aşınmaya karşı dayanıklı uç.
🔍 SONUÇ
Dolma kalem kültürüne hâkim olmak, yalnızca yazmakla değil; kavramları tanımakla da mümkündür. Bu sözlük bölümü, hem pratik bir başvuru kaynağı hem de terminolojik farkındalık geliştirmek için tasarlandı. Kalemle ilgili terimleri bilmek, yalnızca alışverişte değil; kullanımda, bakımda ve keyifli sohbetlerde de avantaj sağlar.
