📘 2.4 – Kullanıcıdan Alınan Verilerle Hesaplama
🔹 Açıklama:
Bir Windows Forms uygulamasının en önemli işlevlerinden biri kullanıcının girdiği verilerle işlem yapmak ve sonucu ona gösterebilmektir. Bu işlem, hem kullanıcı arayüzü kontrollerini (TextBox, ComboBox, NumericUpDown) kullanmayı hem de alınan verileri doğru şekilde işlemeyi gerektirir.
Bu bölümde öğrenciler:
- TextBox, ComboBox ve diğer kontrollerden veri alma
- Alınan verilerin uygun türe dönüştürülmesi
- Hesaplama işlemlerinin yapılması
- Sonucun form üzerinde gösterilmesi (Label, MessageBox)
- Hatalı girişlerde kullanıcıya uyarı verilmesi
konularını örneklerle birlikte öğrenecekler.
📍 Kullanım Alanları:
- Basit hesap makineleri
- KDV, maaş, indirim, vücut kitle endeksi hesaplamaları
- Kullanıcı girişiyle çalışan finansal uygulamalar
- Eğitim amaçlı veri işleme örnekleri
- Not hesaplama sistemleri
🎯 Kazanımlar:
- Kullanıcıdan alınan verileri işleyebilme
- Veri tipi dönüşümü uygulayabilme
- Basit matematiksel işlemleri gerçekleştirme
- Etkileşimli ve işlevsel form tasarlama
- Kullanıcı dostu hata yönetimi geliştirme
🧪 2.4 – Kullanıcıdan Alınan Verilerle Hesaplama: Örnekler
📌 Örnek 1: İki Sayının Toplamını Hesaplama
🎯 Amaç:
TextBox’lardan girilen iki sayının toplamını Label üzerinde göstermek.
🎨 Form Elemanları:
txtSayi1
(TextBox)txtSayi2
(TextBox)btnTopla
(Button)lblSonuc
(Label)
💻 Kod:
private void btnTopla_Click(object sender, EventArgs e)
{
if (double.TryParse(txtSayi1.Text, out double sayi1) &&
double.TryParse(txtSayi2.Text, out double sayi2))
{
double toplam = sayi1 + sayi2;
lblSonuc.Text = "Toplam: " + toplam.ToString("F2");
}
else
{
MessageBox.Show("Lütfen geçerli sayılar giriniz.");
}
}
📝 Açıklama:TryParse
ile dönüşüm güvenli yapılır. Hatalı girişte mesaj gösterilir. Başarılı girişte lblSonuc
üzerinden kullanıcıya bilgi verilir.
📌 Örnek 2: KDV Hesaplama
🎯 Amaç:
Girilen ürün fiyatı üzerinden %20 KDV hesaplamak.
🎨 Form Elemanları:
txtFiyat
(TextBox)btnHesapla
(Button)lblKdvliFiyat
(Label)
💻 Kod:
private void btnHesapla_Click(object sender, EventArgs e)
{
if (double.TryParse(txtFiyat.Text, out double fiyat))
{
double kdvli = fiyat * 1.20;
lblKdvliFiyat.Text = "KDV Dahil Fiyat: " + kdvli.ToString("C2");
}
else
{
MessageBox.Show("Geçerli bir fiyat giriniz.");
}
}
📝 Açıklama:
Kullanıcı fiyatı yazdıktan sonra, program otomatik olarak %20 ekler. ToString("C2")
ile para biçiminde gösterilir.
📌 Örnek 3: Yaş Hesaplama
🎯 Amaç:
Doğum yılına göre yaş hesaplamak.
🎨 Form Elemanları:
txtDogumYili
(TextBox)btnYasHesapla
(Button)lblYas
(Label)
💻 Kod:
private void btnYasHesapla_Click(object sender, EventArgs e)
{
if (int.TryParse(txtDogumYili.Text, out int dogumYili))
{
int yas = DateTime.Now.Year - dogumYili;
lblYas.Text = "Yaşınız: " + yas;
}
else
{
MessageBox.Show("Geçerli bir yıl giriniz.");
}
}
📝 Açıklama:
Girilen yıl ile güncel yıl arasında fark alınarak yaş bulunur. Tarih işlemleri başlangıç seviyesi için ideal bir örnektir.
📌 Örnek 4: Ortalama Hesaplama
🎯 Amaç:
Üç sınav notunun ortalamasını bulmak ve geçip geçmediğini söylemek.
🎨 Form Elemanları:
txtNot1
,txtNot2
,txtNot3
(TextBox)btnOrtalama
(Button)lblDurum
(Label)
💻 Kod:
private void btnOrtalama_Click(object sender, EventArgs e)
{
if (double.TryParse(txtNot1.Text, out double n1) &&
double.TryParse(txtNot2.Text, out double n2) &&
double.TryParse(txtNot3.Text, out double n3))
{
double ort = (n1 + n2 + n3) / 3;
lblDurum.Text = $"Ortalama: {ort:F2} - " +
(ort >= 50 ? "Geçtiniz" : "Kaldınız");
}
else
{
MessageBox.Show("Tüm notları geçerli şekilde giriniz.");
}
}
📝 Açıklama:F2
formatı ile ortalama iki basamak gösterilir. Koşul operatörü ? :
ile tek satırda durum belirtilir.
📌 Örnek 5: Vücut Kitle İndeksi (VKİ) Hesaplama
🎯 Amaç:
Kullanıcının boy ve kilosuna göre VKİ’yi hesaplamak.
🎨 Form Elemanları:
txtKilo
,txtBoy
(TextBox)btnVki
(Button)lblVki
(Label)
💻 Kod:
private void btnVki_Click(object sender, EventArgs e)
{
if (double.TryParse(txtKilo.Text, out double kilo) &&
double.TryParse(txtBoy.Text, out double boy))
{
double vki = kilo / (boy * boy);
lblVki.Text = $"VKİ: {vki:F2}";
}
else
{
MessageBox.Show("Geçerli kilo ve boy giriniz.");
}
}
📝 Açıklama:VKİ = kilo / (boy^2)
formülüyle hesap yapılır. Bu örnek, sağlık uygulamaları ve matematiksel hesaplamalar için yol göstericidir.
✅ Özet:
Bu bölümde kullanıcıdan alınan verilerle gerçek dünyaya ait hesaplamalar yapıldı. Form elemanlarıyla etkileşim kurmak, veri doğrulamak ve sonuç üretmek öğrencileri gerçek projelere hazırlar.